Recykling plastiku jest obecnie jedną z najważniejszych form ochrony środowiska naturalnego, w którym wszyscy żyjemy. Co warto wiedzieć o przetwarzaniu tworzyw sztucznych, jak wesprzeć proces recyklingu, a także jakich błędów nie popełniać? Zacznijmy od początku.
Historia recyklingu w pigułce
Na pomysł wielokrotnego wykorzystywania materiałów różnego rodzaju ludzie wpadli już na wiele wieków przed pojawieniem się symbolu recyklingu, który współcześnie jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie. Starożytni Grecy tworzyli wysypiska odpadów komunalnych, Rzymianie powoływali pierwsze służby odpowiadające za oczyszczanie miasta, Japończycy z kolei zapoczątkowali powtórne wykorzystywanie papieru i innych materiałów organicznych. Powszechnie stosowano również recykling przy produkcji broni i amunicji. Recykling tworzyw sztucznych, a także segregacja odpadów zaczęły pojawiać się jednak dużo później, jako odpowiedź na gwałtowny rozwój miast, przemysłu i produkcji na przełomie XVIII i XIX w., a co za tym idzie – coraz powszechniejsze wykorzystywanie tworzyw sztucznych na ogromną skalę.
Kiedy myślimy o recyklingu współcześnie, na myśl przychodzi nam najczęściej słynny zielono-biały logotyp recyklingu, którym opatrzone są produkty zdatne do ponownego wykorzystania. Powstał on w 1970 r. na bazie grafiki amerykańskiego studenta inżynierii Gary’ego Andersona. Do dziś na opakowaniach, które nadają się do przetworzenia, oprócz trzech zielonych strzałek znajdziemy specjalny kod recyklingu, który składa się z cyfr i skrótów informujących, z jakich materiałów zostały wykonane.
Czym jest recykling współcześnie?
W najprostszym ujęciu recykling polega więc na wytwarzaniu nowych produktów przy użyciu materiałów, które zostały już wykorzystane, a następnie odpowiednio przetworzone. Wielokrotne przetwarzanie plastikowych butelek to tylko część procesu recyklingu jako takiego. Do powtórnego wykorzystania nadają się przede wszystkim materiały, takie jak chociażby:
- papier i tektura,
- szkło,
- aluminium,
- stal,
- bawełna,
- drewno,
- korek,
- bioodpady.
Wielokrotne wykorzystywanie tych materiałów ma na celu ochronę surowców naturalnych i ograniczenie ich zużycia, a także zmniejszenie produkcji odpadów. Stosując recykling, chronimy więc naturalny świat, w którym żyjemy. Czy jako przeciętni konsumenci możemy przyczynić się do polepszenia efektywności tego procesu? Oczywiście, że tak – recykling to proces, który został zaprojektowany przez ludzi i przez ludzi może być wdrażany w życie na co dzień. Jednym z najlepszych na to sposobów jest właściwe i świadome segregowanie odpadów.
Przetwarzanie plastiku – proces
Przetwórstwo plastiku to skomplikowany i wieloetapowy proces, który prawie w całości odbywa się za zamkniętymi drzwiami zakładów recyklingowych. Jako konsumenci jesteśmy naocznymi świadkami jedynie pierwszego oraz finalnego etapu recyklingu – wrzucamy do kosza zużyte opakowanie, by po jakimś czasie kupić nowe. Co jednak dzieje się pomiędzy tymi dwoma punktami?
- Segregacja
Rozdzielenie odpadów na poszczególne rodzaje, ze względu na materiał, z jakiego są zrobione. Najlepiej, by w jak największym stopniu segregacja śmieci odbywała się jak najbliżej źródła, a więc jeszcze w gospodarstwie domowym.
- Rozdrabnianie
Odpowiednio posegregowane śmieci trafiają do młynów wyposażonych w noże tnące oraz sita przesiewające odpady ze względu na wymaganą wielkość. Proces ułatwia transport i umożliwia kolejne etapy recyklingu.
- Mycie i osuszanie
Odpady najczęściej są zabrudzone, zwłaszcza te z tworzyw sztucznych i ze szkła, dlatego też zanim zostaną ponownie użyte, muszą zostać oczyszczone. Odpadki trafiają więc do specjalnych wanien wypełnionych detergentami.
- Wytłaczanie
Na tym etapie z wstępnie przygotowanych odpadów powstaje końcowy produkt recyklingu: granulat z tworzywa sztucznego, który może później zostać dowolnie przetworzony, lub finalny wyrób w przypadku szkła.
- Pozostałe czynności
Na koniec należałoby wspomnieć o wszystkich elementach procesu, dzięki którym nowo powstały produkt może trafić do rąk klienta, czyli nas – magazynowanie, włączenie produktu do obiegu, transport itd.
Recykling plastiku w Polsce
Ok. 40% plastiku wytwarzanego codziennie na świecie to materiały jednorazowego użytku, co oznacza, że średnio po 15 minutach trafiają do śmieci. Według wielu badaczy do 2050 r. masa odpadów z tworzyw sztucznych w oceanach ma przekroczyć łączną masę ryb! Dane z całego świata nie napawają optymizmem, ale pamiętajmy, że nigdy nie jest za późno, by dołączyć do wspólnych starań o dobro środowiska. Jak wygląda recykling plastiku w Polsce Ok. 40% opakowań z tworzyw sztucznych poddawana jest recyklingowi w Polsce, co w praktyce oznacza ok. 3,5 miliona ton odpadów w skali roku. Kluczem do poprawy sytuacji jest gruntowna edukacja w tym zakresie i uświadamianie ludzi w każdym wieku, jak istotnym elementem funkcjonowania każdej gospodarki jest recykling.